Stel, je wilt als gemeente de verlichting verslimmen. Het is immers de hoogste tijd om te profiteren van alle voordelen van dynamische verlichting. Maar hoe pak je dat goed aan? Peter van Marle, adviseur openbare verlichting en kostendeskundige openbare ruimte bij de gemeente Hengelo, begeleidde de transitie naar slim licht en deelt zijn praktijklessen.
‘Hengelo maken we samen, zichtbaar, beter’ staat achter op Peters visitekaartje. Logisch dat verlichting dan hoog op je to do-lijstje staat. Sinds zes jaar moderniseert de gemeente de openbare verlichting. De klassieke, ‘domme’ verlichting wordt stapsgewijs vervangen door dynamische LED. Het ‘niet verlichten, tenzij…’ beleid zorgt inmiddels voor een halvering van het energieverbruik. Natuurlijk met behoud van veiligheid en comfort in de woonwijken en in het centrum.
“Van de in totaal 20.000 lichtpunten zijn er inmiddels 2.000 slim”, vertelt Peter. “Komend jaar komen daar nog eens 800 punten bij. We zijn destijds gestart met een nieuw, maar gesloten beheer- en besturingssysteem. Dat maakte ons afhankelijk van één leverancier. Bovendien bleek het systeem storingsgevoelig. Sinds twee jaar maken we gebruik van Luminizer. Dit telemanegementsysteem is ‘open’ en het kan met andere systemen praten, waardoor we met diverse leveranciers van hardware en software kunnen werken.”
Zes jaar innoveren levert veel nieuwe inzichten op. Wat zijn Peters belangrijkste lessen en hoe ga je als gemeente van ‘domme’ naar ‘slimme’ verlichting?
“Voorkom dat slim licht het speeltje is van een paar enthousiastelingen. Zorg daarom dat u de opdracht krijgt vanuit de gemeenteraad. Met een duidelijke reden om aan de slag te gaan en met duidelijke doelstellingen. In Hengelo is het ons primaire doel om met slim licht te verduurzamen. Minder energieverbruik, minder CO2-uitstoot en minder lichtvervuiling.”
“Inventariseer vervolgens welke systemen beschikbaar zijn. Ga in gesprek met diverse leveranciers, vraag demo’s aan en laat u goed voorlichten. Waar u op moet letten? Een goed telemanagementsysteem is betrouwbaar en gebruiksvriendelijk. Producten moeten ‘future-proof’ zijn en bij een volgende technische ontwikkeling niet alweer achterhaald.”
“Naast de aanschafkosten rekent een leverancier een jaarlijkse fee om het systeem in de lucht te houden. Die jaarlijkse kosten kunnen per aanbieder sterk variëren. Want of je zes euro of 70 cent per lichtpunt betaalt, dat maakt nogal een verschil op de totale levensloop.”
“In Hengelo is het ons primaire doel om met slim licht te verduurzamen.”
“Zeker bij kleinere gemeenten wordt verlichting er veelal bij gedaan door een allround medewerker. Terwijl het technologisch steeds complexer wordt. Het is dan best moeilijk om alle kennis in huis te hebben. Ga daarom ook in gesprek met andere gemeenten. Deel ervaringen en leer van elkaars fouten én successen!”
Als het even kan, kiezen we voor lokale leveranciers. De communicatie verloopt dan vaak beter, doordat je dichter bij elkaar zit. Daarbij ondersteunt u zo uw eigen nationale ofwel plaatselijke economie.”
“Voorkom afhankelijkheid van een leverancier en kies een systeem dat open en flexibel is. Zo kan je optimaal gebruik maken van diverse leveranciers van hardware en software. In Hengelo combineren we nu naar volle tevredenheid producten van Luminext, Tvilight, LedlichtNederland, en Sustainder.”
“De investering voor dynamisch dimmen is ongeveer tweemaal zo hoog als voor statisch dimmen, maar ik vind het de investering dubbel en dwars waard. Alleen zo kan je zelf achter de knoppen zitten én werkelijk licht op maat bieden. Heeft een inwoner een klacht over te felle straatverlichting? Geen probleem, want met een druk op de knop past u de lichtintensiteit aan.”
“Afhankelijk van uw doelstellingen kiest u de beste plekken om te starten. In Hengelo zijn we bijvoorbeeld begonnen met het vervangen en verslimmen van de verlichting met de hoogste volumes. Daar heeft de verduurzaming de grootste impact. Tegelijk dimmen we de verlichting in een deel van het buitengebied met 70% in combinatie met een bewegingsmelder. Want we vinden het ook belangrijk dat donkere gebieden donker blijven. Niet alleen voor ons, maar ook voor de natuur.”
“Dynamische verlichting biedt veel kansen voor efficiënter onderhoud. Storingen worden direct en duidelijk gemeld. Daardoor heeft u 24/7 inzicht in de status van uw verlichting. Schouwen is verleden tijd en de monteur kan gericht op pad. Hij weet immers exact wélke lantaarnpaal wélke storing heeft. Probeer wel zoveel mogelijk in één beheer/management systeem te werken. Inloggen in drie verschillende systemen gaat namelijk snel vervelen.”
De 10e van Peter is geen stap maar een mooie tip. “Laatst zag ik een voorstelling van de cabaretier Roué Verveer”, besluit hij met een glimlach. “Zijn enthousiaste en onbevangen houding is inspirerend: pieker je niet suf, laat je niet tegenhouden en ga over tot actie. Hier in Hengelo hebben we de stap naar slim licht gemaakt. Hopelijk inspireert het anderen om te volgen.”
We geven je graag advies op maat. Neem vrijblijvend contact op met Marcel Hollanders en stel je vragen.
Account Manager
